همه ی ما خیلی از همکاران و دوستان خود را در صنف چاپ سراغ داریم که هنوز هم نسبت به شیوه علمی اداره ی چاپخانه ی خود مقاومت میکنند و به روش های قدیمی پایبندند. مقایسه ی خروجی چاپخانه های سنتی با خروجی چاپخانه ای که به نکات ظریف و علمی حین چاپ اهمیت میدهد کاملا متفاوت است و شاید بتوان گفت رمز حرفه ای بودن در چاپ رعایت نکاتی چون: تنظیم رطوبت چاپخانه است.
حالا چرا باید رطوبت موجود در چاپخانه را جدی بگیریم؟
خوب است بدانیم که اصلی ترین ماده سازنده کاغذ چوب است، بنابراین طبیعی است که کاغذ رفتاری مثل چوب از خود بروز دهد. به تبع آن تولید کاغذ در کشورهای دارای منابع چوب بیشتر است و این کشورها به دلیل اقلیم جنگلی هوای مرطوبی دارند. حال وقتی این کاغذ وارد شهری چون تهران میشود، حداقل 30 تا 40 درصد میزان رطوبت محیطی از دست میرود و اولین نشانه ها با جمع شدن دور کاغذ ظاهر میشود وباعث بروز مشکل روی سیلندر چاپ میشود که افراد تصور میکنند این نقص مربوط به سیلندر است!
ورق آلومينيومي پليت افست هم ضريب انقباض و انبساط دارد. پلياستري كه در فيلم آسترلون بهكار ميرود علاوه بر ضريب انبساط و انقباض در مقابل رطوبت نيز حساس است. در چاپ سيلك اسكرين از توريهاي نايلوني يا پلياستر استفاده ميشود. يك متر توري نايلوني در 22-20 درجه حرارت نرمال محيط و 98 درصد رطوبت محيط نزديك به 8/4-3 درصد ميتواند، تغيير طول داشته باشد، در نتيجه اندازه سوراخهاي توري كه در چاپ سيلك اسكرين نقش حساسي دارد، تغيير ميكند .
در پلياستر ازدياد طول 4/0 درصد و در نايلون يا پليآميد 8/4-5/4 درصد است، يعني تقريباً ده برابر جذب رطوبت بالاتري دارد. كاغذ عكسبرگردان هم دولايه چسب سلولزي دارد كه به رطوبت حساس است و با تغيير درجه حرارت و رطوبت لوله ميشود. كاغذ افست را تا حدي واترپروف ساختهاند ولي كاغذ عكسبرگردان حساس است.
همچنین رطوبت باعث رواني حركت كاغذ و كاهش پاره شدن آن ميشود، چون در چاپخانه ها كاغذ رول به رول حركت ميكند درصد پاره شدن كاغذ زياد است همچنين ضمن حركت كاغذ روي تسمههاي الكتريكي، الكتريسيته ساكن باعث چسبيدن كاغذها به يكديگر ميشود و رطوبت موجب کاهش الکتریسیته ساکن می گردد بهخصوص در ماشينهاي ورقي كاهش الكتريسيته اهميت بيشتري دارد.
رطوبت در رنگپذیری کاغذ چه تاثیری دارد؟
حتي اگر كيفيت كاغذ پايين باشد، ولي ميزان رطوبتش كنترل شده باشد، مركب راحتتر بر كاغذ مينشيند. البته در كار چاپ رطوبت بر خشك شدن مركب تأثيري ندارد چون چاپ غيرمستقيم است و در يكصدم ثانيه مركب بايد روي كاغذ خشك شود.
بر کیفیت چاپ چه تاثیری دارد؟
زماني كه دستگاه رطوبت ساز در سالن چاپ نباشد ، در زمستان كاغذها جمع شده و مركب روي كاغذ دير خشك ميشد. در چاپ چند رنگ نيز، بعد از چاپ يك رنگ، رنگهاي بعدي در اندازه خود قرار نمی گیرد.
علاوه بر آن ماشين افست به رطوبت حساسيت بيشتري دارد و زماني كه رطوبت نورد آب و مركب ماشين كم شود، رطوبت محيط كمبود آن را جبران ميكند. كاغذ گلاسه نيز نسبت به كاغذ تحرير حساسيت بيشتري دارد بيشترين تأثير رطوبت در جلوگيري از لوله شدن كاغذ است و در جذب مركب در كاغذ تا حدي تأثير دارد.
نظرات