خیلی از ما گوتنبرگ را به عنوان مخترع اولین ماشین چاپ افست میشناسیم،غافل از آنکه این اختراع فقط یکی از ده ها خدمت ارزشمند این متفکر بزرگ دردنیای چاپ بوده است. در این مقاله نگاهی به زندگی شخصی و اجتماعی گوتنبرگ بزرگ می اندازیم و سپس گوشه ای از خدمات او را به اختصار میشماریم.
گوتنبرگ در حدود سال ۱۳۹۸ در شهر ماینز آلمان و در خانوادهای ثروتمند به دنیا آمد. پدرش، «گنسفلایش» و مادر او «الزه ویریش گوتنبرگ»، از زمینداران طبقه اشراف بود. شهر ماینز به سبب فلزکاریهای ظریف و آهنگریهایش مشهور بود. یوهانس تا ۱۳ سالگی در ماینز پرورش یافت و در سال ۱۴۱۱–۱۴۱۰ ماینز را ترک کرد. اعضای اصناف مختلف شهر ماینز با یک دیگر متحد شد و علیه نجیبزادگان سر به شورش برداشته بودند. یوهانس سه سال در روستا زندگی کرد و در شانزده سالگی دوباره به شهر بازگشت.
پدر یوهانس به کار در ضرابخانه ادامه داد اما دیگر عضو شورای شهر نشد. یوهانس در کنار پدرش در ضرابخانه کار میکرد. او به عنوان یک زرگر باید به فلزشناسی آشنا میبود و همینطور میآموخت چگونه طلای ذوب شده را در قالبها بریزند. گوتنبرگ سالیان سال پیش پدرش کار کرد تا اینکه در ۱۴۱۹ پدرش مرد. گوتنبرگ به دانشگاه رفت. او نیز همانند دیگر مردمان اروپا در آن زمان که بعدها عصر نوزایی و رنسانس نام گرفت، تشنه دانش بود. فشارهای سیاسی اصناف به نجیبزادگان زیاد شده بود. یوهانس مجبور شد تا بار دیگر شهر را ترک کند و به استراسبورگ برود.
او سالهای بعد را صرف تحقیق و بررسی بر روی ماشین چاپ کرد. انواع فلزات و قالبها را آزمایش نمود تا به صفحهای از حروف چاپی قالب حمل دست یافت. او برای تکمیل این دستگاه به پول نیاز داشت. فوست، سرمایهداری نجیبزاده را راضی کرد تا او را حمایت مالی کند. او از فوست دو بار قرض کرد اما نتوانست پولهایش را پس بدهد.
در سال ۱۴۵۵ در حالی که ۵۷ سال داشت و تقریباً نیمی از کتاب مقدس را به صورت چاپی آماده کرده بود، فوست طاقتش را از دست داد و از او شکایت کرد. رای دادگاه مشخص بود؛ برگشت وجه به فوست یا ضبط اموال یوهانس از جمله دستگاه چاپ. یوهانس نمیتوانست پول فوست را پس دهد پس بنابراین دستگاهش را که دسترنج سالها تحقیق بود از دست داد. فوست چاپخانهای تأسیس نمود و با طراحی آرمی مخصوص به چاپ کتاب مقدس پرداخت و سرمایهای عظیم بدست آورد.
یوهانس نیز چاپخانه خود را در سالهای آخر عمرش تأسیس نمود و از نو کار ساخت آن را انجام داد. یوهانس گوتنبرگ پدر صنعت چاپ و مخترع ماشین چاپ در سال ۱۴۶۸ در ماینز المان درگذشت.
نظرات